De ‘Wolkenkrabber’

De eerste woontoren avant la lettre: dat is het ’12-verdiepingengebouw’ aan het Victorieplein in Amsterdam-Zuid. Het staat sinds 1932 op een meesterlijk bedachte plek, in de oksel van twee boomrijke lanen waarin de Vrijheidslaan zich Y-vormig splitst, precies in de top van het driehoekige plein dat door de wijkende huizenrijen wordt gevormd: het Merwedeplein. Het gebouw trekt bij binnenkomst in de stad vanuit oostelijke richting onmiddellijk de aandacht. Wie over de Berlagebrug rijdt of loopt ziet het recht voor zich oprijzen aan het eind van de brede Vrijheidslaan. Met het oog op de hoogbouwplannen die Amsterdam aan het uitwerken is in een ander deel van de stad en die moeten leiden tot de ‘Sluisbuurt’ op het Zeeburgereiland, is de bijnaam die het gebouw kreeg, de ‘wolkenkrabber’, bijna aandoenlijk. Toch is het vergeleken met de vier tot vijf verdiepingen hoge huizenblokken die er ‘als in een lus omheen gelegd’ (W.F. Hermans) lijken te zijn inderdaad een opvallend hoog bouwwerk. In de literatuur is het gebouw door verschillende schrijvers beschreven. Het heeft daarmee voor wie die teksten kent een extra dimensie verkregen, die deze plek in de stad nog meer gevoelsdiepte geeft. Lees er meer over in de bijdrage ‘De Wolkenkrabber’ elders op de website.